روزگارپهلوی/ استعداد تحصیلی محمدرضاشاه در کدام درسها بود؟
تاریخ انتشار: ۱۱ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۲۶۹۵۷۸
فارس پلاس؛ روزگار پهلوی: حسین فردوست همکلاسی دوره ابتدایی محمدرضا شاه بود که به همراه او برای تحصیل به سوئیس هم رفت. او در خاطراتش درباره استعداد شاه در تحصیل مینویسد:
محمدرضا در ریاضیات بسیار ضعیف بود و اصولا حوصله فکر کردن نداشت. او از همان کودکی اهل تفکر عمیق و همهجانبه نبود، زود خسته میشد و بیشتر علاقه داشت پیشنهادات را بپذیرد، چون قبول پیشنهاد زحمتی نداشت، آنهم بدون مطالعه که این پیشنهاد چیست! نمیگویم بدون هیچ مطالعهای، ولی اگر پیرامون پیشنهاد مطالعهای هم میکرد، سطحی و بدون در نظر گرفتن دورنما و نتیجه آن بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در زمینه تاریخ و ادربیات، مسائلی که احتیاج به تفکر عمیق نداشت و حفظ کردنی بود نمرات خوبی میآورد، ولی، چه در تهران و چه در سوئیس، وقتی میخواستم برایش شرح دهم که این مسئله ریاضی را به این دلیل و به این ترتیب باید حل کرد، گوش کنید که یاد بگیرید، مسئله سادهای است که میتوانید حل کنید، گوش نمیکرد. میگفت: نه، همین را که نوشتی به من بده! این برای من از عجایب بود که چگونه ممکن است فردی ندانسته و نفهمیده موضوعی را قبول کند، حتی برایش مهم نبود که ممکن است معلم او را پای تخته بخواهد، البته در تهران مسئلهای نبود، میگفتند ولیعهد است و نمیشود او را ناراحت کرد، ولی در سوئیس که توجهی نداشتند که ولیعهد کیست و به او به عنوان یک شاگرد نگاه میکردند، کرارا اتفاق افتاد که معلم ریاضی از او بپرسد این مسئله را چگونه حل کردهای؟ برو پای تخته و همین مسئله را از آغاز حل کن و شرح بده که از کجا شروع کردی که به اینجا رسیدی؟ در اینجا بود که محمدرضا درمیماند و معلم میپرسید: حل مسئله را چه کسی به تو داده است؟ او نمیگفت و من دست بلند میکردم و میگفتم: من!
محمدرضا در علوم طبیعی نیز همین ضعف را داشت، ولی نه به شدت ریاضی، زیرا ریاضی به علت مشکلاتی که دارد، تماما ذهنی است، ولی در شیمی و فیزیک میشود چیزهایی را نشان داد و محمدرضا هم نمره متوسطی بدست میآورد. خلاصه، طی مدت تحصیل، چه در دبستان و چه در سوئیس، تمام مسائل ریاضی را من برای خودم حل میکردم و محمدرضا آن را کپی میکرد. بسیاری از شاگردان بودند که نزد من میآمدند و برای حل مسئله کمک و توضیح میخواستند، اما آنها به چگونگی حل مسئله علاقه نشان میدادند و میپرسیدند که چگونه از «الف» شروع کردی و به «ی» رسیدی؟ ولی محمدرضا نه! در شیمی و فیزیک هم به همین ترتیب بود. آنچه را که دیدنی بود و در آزمایشگاه نشان میدادند، میدید، ولی آنچه را که به درک مطلب مربوط بود، چرا ترکیبات شیمیایی به این شکل است، این فرمول از کجا آمده، در اینجا درمیماند.
منبع: ص ۳۲-۳۳ خاطرات فردوست
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: تحصیلی درس ها حسین تحصیل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۲۶۹۵۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
از اعداد «همنهشتِ کَرجی» تا دنباله فیبوناچی| شرح آبشناس بزرگ ایرانی از قنات
خبرگزاری علموفناوری آنا- هدا عربشاهی: سال ۲۰۰۹ گروهی از ریاضیدانان بینالمللی از آمریکا، اروپا، استرالیا و آمریکای جنوبی به سرپرستی پژوهشگران دانشگاه واشنگتن در سیاتل موفق شدند با کمک شیوه ضرب اعداد بزرگ و SAGE (شبکه حسگرهای پراکنده و هوشمند جمعآوری و تحلیل دادههای بنیاد ملی علوم آمریکا) مسئلهای را حل کنند که اولینبار حدود هزارسال قبل ریاضیدان ایرانی، ابوبکر محمدبن حسن کرجی آن را مطرح کرده بود. این دانشمند کرجیتبار مسئله اعداد همنهشت را ارائه کرد و مثلث قائمالزاویهای را پیشنهاد داد که اضلاع آن اعداد صحیح و مساحتش یک عدد همنهشت است. بهعنوانمثال، مثلت قائمالزاویهای با اضلاع ۳-۴-۵ مساحتی برابر با ۶ دارد و بههمین دلیل ۶ یک عدد همنهشت است. کرجی با تاثیر از ترجمه عربی آثار ریاضیدان یونانی دیوفانتوس یا دیوفانت (حدود ۲۱۰ تا حدود ۲۹۰ پسازمیلاد) این مسئله را مطرح کرد. لئوناردو فیبوناچی معروف به لئوناردوی پیزا، ریاضیدان ایتالیایی با تاثیر از کرجی، در سال ۱۲۲۵ نشان داد که ۵ و ۷ اعداد متجانس هستند. سال ۱۹۱۵ اعداد متجانس کوچکتر از ۱۰۰ شناسایی شدند و در سال ۱۹۸۹ کشف شد که اعداد متجانس کوچکتر از هزار هم وجود دارند اما بهمدت ۳۰ سال هرگز حل نشدند.
در نظریه اعداد، عدد همنهشت یک عدد صحیح مثبت برابر با مساحت مثلث قائمالزاویهای است که هر سه ضلع آن عدد گویا باشد. کوچکترین عدد متجانس ۵ است که مساحت مثلث قائمالزاویهای با اضلاع 2/3 ، 3/20 و 6/41 است. اعداد همنهشت بعدی برابر با 6، 7، 13، 14، 15، 20 و 21 است. بسیاری از اعداد همنهشت تاکنون هرگز محاسبه نشدهاند. اما این گروه ریاضیدانان بینالمللی در سال ۲۰۰۹ توانستند به ۳میلیارد و ۱۴۸میلیون و ۳۷۹هزار و ۶۹۴ عدد جدید همنهشت کوچکتر از یکهزارمیلیارد دست پیدا کنند. برایان کانری، مدیر موسسه ریاضی آمریکا در آنزمان توضیح داد: «مسائل قدیمیِ از ایندست، بسیار دور از دسترس بهنظر میرسند اما برای انجام پژوهشهای بزرگ بسیار جالباند زیرا ریاضیدانان را به توسعه شیوههای جدید برای حل آنها وادار میکنند.»
کرجی کیست؟
ابوبکر محمد بن حسن کرجی (953 تا 1029 میلادی)، ریاضیدان سده دهم میلادی معروف به الحَسیب بهمعنی حسابکننده، بیشتر برای نوشتههایش درباره جبر و رهانیدن جبر از هندسه شهرت دارد. کرجی همچنین مهندسی ماهر بود که در زمینه استخراج آب مطالب زیادی نوشت. بسیاری از طرحهای او در حوزه آبشناسی هنوز در خاورمیانه استفاده میشود. بسیاری از مورخان معتقدند که کرجی نقش مهمی در گذر از ریاضیات کهن به جبر امروزی ایفا کرده است.
تصویر ۱- صفحهای از کتاب الفخری
این دانشمندان ایرانی، پیشاز بازگشت به زادگاهش، پربارترین دوران زندگیاش را در بغداد، پایتخت علم و فناوری عصر طلایی جهان اسلام گذراند، در آنجا مدرسه جبر تأسیس کرد و عمدهترین آثار ریاضیاش را در این شهر نوشت و رساله مهمش در جبر را که الفخری فی صناعه الجبر و المقابله نام دارد به فخرالملک، وزیر بهاءالدوله دیلمی از امیران آلبویه در بغداد تقدیم کرد. باوجوداین، کرجی در مقطعی، پساز کشتهشدن فخرالملک، پایتخت عباسیان را ترک کرد و به کرج بازگشت. بهنظر میرسد که او ریاضیات را در این دوره رها و روی موضوعات مهندسی بهویژه آبشناسی و هیدرولیک (سامانههای مبتنیبر آب) تمرکز کرده است. ازاینرو، میتوان گفت که به احتمال زیاد کتاب استخراج آبهای پنهان متعلق به این دوره زندگی او باشد.
از آبشناسی تا جبر
همانطورکه اشاره شد، کرجی علاوهبر کتاب الفخری، کتاب انباط المیاه الخفیه (استخراج آبهای پنهان) را هم نوشته که رسالهای فنی است و دانش عمیقی از آبشناسی را آشکار میکند و میتوان آن را بهعنوان قدیمیترین متن در نوع خود در این حوزه دانست. این کتاب مطالعهای برجسته درباره انواع مختلف آب، روشهای یافتن سطح آب، توصیف ابزارهای نقشهبرداری، ساخت مجراهای قنات، پوشش آنها، محافظت در برابر پوسیدگی و تمیزکردن و نگهداری آنها ارائه میکند.
این کتاب که کرجی آن را حدود سال ۱۰۰۰ میلادی نگاشته است همچنین یکی از قدیمیترین متون عربی است که چگونگی مکانیابی سفرههای زیرزمینی، حفر چاههای پیمایشی و ساخت آبراههای زیرزمینی را توضیح میدهد.
تصویر ۲- نمودارهایی از نسخه خطی اصلی کتاب انباط المیاه الخفیة (استخراج آبهای پنهان)| ویرایش کرافتون بلک، انتشارات پل هولبرتون، 2007، ص 115
علاوهبر این دو کتاب، عناوین متعدد دیگری هم به او نسبت داده میشود که برخی از آنها مفقود شده و برخی دیگر باقی مانده و ویرایش شدهاند. کتابهایی که بیشتر در حوزههای ریاضیات و نجوم جای دارند. کتابی در باب ریاضیات ارث (الدور الوصایا)، نوادر الاشکال (قضیات نادر)، رسالهای در ادله حساب و جبر (علل الحساب و الجبر و المقابله)، کتاب قراردادهای ساختمانها (العقود و الابنیه)، کتاب فی حساب الهند (درباب ریاضیات هندی)، کتاب المحیط فی الحساب، کتاب الاجذار و المسائل و الاجوبه فی الحساب ازجمله آثار شناختهشده ابوبکر محمد کرجی بهشمار میروند.
کتاب دیگر او الکافی فیالحساب که از ۷۰ بخش تشکیل شده درباره استفاده از توابع است و خلاصهای از حساب، جبر، هندسه و فرآیندهای حساب ذهنی (حساب هوایی) در مقابل حساب هندی را توضیح میدهد. آدولف هوخهایم، شرقشناس آلمانی، این کتاب را بین سالهای ۱۸۷۸ تا ۱۸۸۰ در سه جلد کوچک به زبان آلمانی ترجمه و منتشر کرد.
کتاب دیگر کرجی درباره ریاضیات، البادی فیالحساب نام دارد که رسالهای نظاممند است و در آن فصولی را به اقلیدس و نیکوماخوس اختصاص داده و اندیشههای این دو ریاضیدان یونان باستان را شرح و بسط داده است. کرجی در این کتاب بهویژه، به عملیات جبر جایگاه مهمی بخشیده و برای اولینبار نظریه استخراج جذر چند جملهای با مجهول را بیان و معادلاتی از نوع X2 + 5، X2 – 5، X2 + Y و Y2 + X را حل کرده است. این معادلات را بعدها فیبوناچی (لئوناردوی پیزا) در «کتاب مربعها» (LIBER QUADRATORUM) بررسی کرد.
انتهای پیام/